Podstawą prawną do wydania decyzji na wyłączenie gruntu leśnego z produkcji są:

• Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych,
• Kodeks Postępowania Administracyjnego,
• Statut Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe

Wyjaśnienie pojęcia wyłączenia gruntu z produkcji leśnej

W świetle ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ochronie podlegają wszystkie grunty (bez względu na własność) oznaczone w powszechnej ewidencji jako grunty leśne (Ls) w tym również grunty niezalesione związane z gospodarką leśną (drogi leśne, linie podziału powierzchniowego, itp.)

Wyłączenie gruntów leśnych z produkcji ma miejsce w przypadku realizacji inwestycji (np.: budowy domu, wydobycia kopalin, i innych okoliczności), które skłaniają do zmiany formy użytkowania gruntów. Wyłączenie gruntów leśnych z produkcji dotyczy wszystkich sytuacji, gdy mamy do czynienia z gruntem oznaczonym w ewidencji gruntów i budynków symbolem „Ls” – niezależnie od tego czy aktualnie w tym miejscu rośnie las czy jest tego lasu pozbawiony.

Realizacja inwestycji (jakiejkolwiek) na gruncie leśnym jest możliwa jedynie wtedy gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje na tym terenie daną inwestycję, a przy tworzeniu tego planu, grunt leśny w danej działce przeszedł procedurę zmiany przeznaczenia gruntu leśnego na cele inne niż rolnicze i leśne (jest objęty zgodą marszałka województwa, bądź Ministra Środowiska na przeznaczenie na cele inne niż rolnicze i leśne).

Przez pojęcie wydania decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntu leśnego z produkcji należy rozumieć wydanie przez dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych zgody na rozpoczęcie na gruntach leśnych innego niż leśne użytkowania gruntów.

Zezwolenie takie może mieć charakter trwały (zabudowa) lub nietrwały (np. kopalnie odkrywkowe).

Zezwolenie należy uzyskać przed rozpoczęciem inwestycji (przed uzyskaniem pozwolenia na budowę). Zrezygnować z niezrealizowanego zezwolenia na wyłączenie można w terminie 2 lat od uzyskania decyzji (bez konsekwencji finansowych).

W decyzji zezwalającej na wyłączenie, wydanej przez organ określony w ustawie (tu dyrektor rdLP), określane są opłaty:

1. należność – uzależniona od typu siedliskowego lasu i funkcji lasu i wynosi od 600 m3 (słabe siedliska borowe) do 2000 m3 (żyzne siedliska lasowe) drewna mnożonego przez jego wartość wg GUS (2018 – 197,06 zł/m3) – a w przypadku lasów ochronnych mnożona jest dodatkowo przez 1,5. Należność jest płatna w terminie 60 dni od ostateczności decyzji. Należność, na wniosek strony pomniejsza, się o wartość gruntu w dniu jego faktycznego wyłączenia z produkcji (warunek – rozpoczęcie inwestycji). Należność nalicza się dla włączeń trwałych.
2. opłata roczna – 1/10 należności (określonej w m3 drewna x aktualna cena drewna) płatna przez właściciela gruntu przez 10 kolejnych lat od momentu faktycznego wyłączenia.
3. odszkodowanie za przedwczesny wyrąb – opłata uzależniona od gatunku drzewa, jego wieku, zadrzewienia i bonitacji (dane z opisu taksacyjnego lasu). Waha się w przedziale 0zł – 100 tys. zł/ha (im starszy drzewostan tym mniejsza opłata).

* Z opłat opisanych wyżej zwolnione są decyzje wydane na cele budownictwa mieszkaniowego (do 0.05 ha – budynek jednorodzinny, do 0.02 ha – jeden lokal w budownictwie wielorodzinnym).

Wyłączenie gruntów leśnych z produkcji bez zezwolenia powoduje naliczenie stosownej kary finansowej (dolegliwej).

Wymagania formalne wniosku o wydanie decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów z produkcji leśnej

1. Wydawanie decyzji zezwalających na wyłączenie gruntów leśnych z produkcji następuje na wniosek podmiotu wyłączającego, posiadającego prawa do władania nieruchomością.
2. Wniosek o wydanie decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów leśnych z produkcji powinien zawierać:
   1. Wypis i wyrys (zaświadczenie/kopia uchwały) z obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (oryginał lub potwierdzona za zgodność z oryginałem kopia).
   2. Aktualny wypis ewidencji gruntów i budynków i mapa ewidencyjna (oryginał lub potwierdzona za zgodność z oryginałem kopia).
   3. Opis taksacyjny lasu miejsca wyłączenia (zawierający: typ siedliskowy lasu, skład gatunkowy drzewostanu, wiek, zadrzewienie i bonitację oraz informację o zaliczeniu do lasów ochronnych) – wyciąg z uproszczonego planu urządzenia lasu lub inwentaryzacja stanu lasu przygotowaną przez osoby uprawnione.
   4. Plan wyłączenia – projekt zagospodarowania działki, kontur planowanego wyłączenia na bazie mapy projektowej lub ewidencyjnej wraz z rozliczeniem powierzchni, sporządzony przez osoby uprawnione.
   5. Tytuł prawny władania nieruchomością.
   6. W odniesieniu do wniosków o zgodę na czasowe wyłączenie z produkcji leśnej, decyzję właściwego terytorialnie starosty, ustalającą leśny kierunek rekultywacji dodatkowo w odniesieniu do wniosków dotyczących poszukiwania, rozpoznania i wydobycia kopalin – koncesja na te działania.
   7. Pełnomocnictwo – jeśli podmiot składający wniosek działa w imieniu podmiotu ubiegającego się o zgodę na wyłączenie z produkcji leśnej.
3. Wzór wniosku o wyłączenie gruntu leśnego z produkcji (do pobrania poniżej)

Procedura wydawania decyzji zezwalających na wyłączenie gruntów z produkcji leśnej

Wydawanie decyzji zezwalających na wyłączenie gruntów z produkcji leśnej, na wniosek podmiotu wyłączającego, może się odbywać dwuetapowo:

1. Pierwszym etapem jest wydanie przez organ decyzji zezwalającej na wyłączenie wnioskowanej powierzchni z produkcji leśnej ustalając należność za wyłączenie, bez naliczania pozostałych opłat, z jednoczesnym zobowiązaniem wyłączającego, do pisemnego powiadomienia dyrektora rdLP o dacie faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.
2. Drugim etapem jest wydanie, po powzięciu informacji o dacie faktycznego wyłączenia gruntu z produkcji, decyzji naliczającej odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzewostanu oraz wymiar opłaty rocznej.

• Pierwszą opłatę roczną nalicza się i egzekwuje w danym roku w przypadku decyzji wydanych do 30 czerwca. W przypadku decyzji wydanych po 30 czerwca pierwszą opłatę roczną nalicza się w roku następnym po wydaniu decyzji. Opłaty roczne naliczane są i egzekwowane łącznie za 10 kolejnych, pełnych lat.
• W przypadku wyłączeń czasowych (nietrwałych) opłaty roczne naliczane są i egzekwowane za rzeczywisty okres wyłączenia z produkcji (z dokładnością do jednego dnia), nie dłużej niż przez 20 lat.
• W decyzjach zezwalających na nietrwałe (czasowe) wyłączenie gruntów z produkcji leśnej nie ustala się okresu czasowego wyłączenia. Wyłączenie uważa się za zakończone z dniem wydania przez właściwego starostę decyzji o uznaniu rekultywacji gruntów za zakończoną. W oparciu o datę tej decyzji rozlicza się kwotę opłaty rocznej ostatniego roku wyłączenia.
• W przypadku wyłączeń trwałych pomniejsza się, na wniosek strony, należność zgodnie z art. 12 ust. 6 ustawy. - Wniosek o pomniejszenie należności za wyłączenie gruntu z produkcji leśnej może zostać złożony po faktycznym wyłączeniu gruntu z produkcji i po uzyskaniu przez decyzję statusu ostateczności. - Wniosek o pomniejszenie należności powinien zawierać jeden z poniższych dokumentów:

1. operat szacunkowy gruntu wyłączonego z produkcji lub opinię biegłego rzeczoznawcy majątkowego, określające jego wartość w dniu wyłączenia z produkcji (oryginał lub potwierdzona za zgodność z oryginałem kopia),
2. akt notarialny przeprowadzonej transakcji kupna – sprzedaży tego gruntu (oryginał lub potwierdzona za zgodność z oryginałem kopia),
3. zaświadczenie właściwego terytorialnie urzędu gminy (miasta) o średniej wartości rynkowej gruntów o tożsamym przeznaczeniu, obowiązującej w dniu faktycznego wyłączenia z produkcji,
4. inne dowody określające wartość gruntu.

• Corocznie zaktualizowana informacja o wysokości opłat rocznych, wynikających z wszystkich decyzji, przesyłana jest płatnikom do 15 czerwca każdego roku.