Aktualności
Jaszczurka zwinka
Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) występuje na terenie całej Polski i jest najczęściej występującym gadem na terenie kraju.
Jaszczurka zwinka jest jednym z czterech gatunków jaszczurek zamieszkujących na terenie Polski. Jej masywne ciało pokrywają ściśle do siebie przylegające łuski. Ogon tego gada jest nieco dłuższy od tułowia. W sytuacji zagrożenia zostaje odrzucony jako przynęta dla drapieżnika. Z czasem odrasta do pierwotnej długości. Otwory uszne znajdują się z tyłu głowy i są łatwo zauważalne. Kończyny jaszczurki są silnie umięśnione, a palce długie, zakończone pazurami. Samca można odróżnić po zielonkawym podbrzuszu, czasem nakrapianym drobnymi plamkami, podczas gdy samica ma szary lub kremowy spód ciała. Ubarwienie tych gadów jest bardzo różne. Najczęściej grzbietem biegnie szeroka pręga, często przecinana drobnymi plamkami, chociaż można też spotkać osobniki bez niej. Po bokach ciała biegną jeszcze dwie pręgi z brązowo-czarnych plam. Długość ich życia wynosi ok. 3–4 lata.
Jaszczurka zwinka spotykana jest w rozmaitych środowiskach, najczęściej są to łąki
i skraje lasów, ale także ogrody, wrzosowiska
a nawet pola uprawne czy nasypy kolejowe.
Preferuje środowiska ciepłe i dobrze nasłonecznione o stosunkowo luźnej pokrywie roślinnej. Są aktywne w ciągu dnia, przy czym najczęściej w godzinach przedpołudniowych wygrzewają się w promieniach słońca. Wieczorem wracają do swoich kryjówek, gdzie spędzają noc. W skład codziennej diety wchodzą pająki, owady oraz ślimaki. Małe ofiary uśmierca po prostu je połykając, większe zaś łapiąc w pyszczek i energicznie nimi potrząsając, bądź uderzając nimi o ziemię. Zwinki kopią nory pod ziemią. Robią wiele rozgałęzień, aby zmylić polujące na nie drapieżniki, lecz tylko główny korytarz jest zamieszkany przez jaszczurkę. Jaszczurki co kilka tygodni zmieniają nory, aby uchronić się przed niebezpieczeństwami.
Są terytorialne, bronią terytoriów, na których spędzają czasem całe życie. Jaszczurki te zaczynają hibernować w październiku, a wybudzają się w marcu lub później w zależności od warunków atmosferycznych.
Okres godowy trwa od kwietnia do czerwca. Samica, wykopawszy norkę, składa w niej od 5 do 15, maksymalnie 18 jaj. Jak u większości gadów samica nie zajmuje się młodymi. Małe jaszczurki wylęgają się po około 6 tygodniach, na przełomie sierpnia i września.
Chociaż zwinka jest najpospolitszym gadem w Polsce, jej liczebność na niektórych obszarach znacznie się zmniejszyła z powodu uprzemysłowienia i zanikania naturalnych siedlisk. Jaszczurki te mają również wielu wrogów naturalnych, takich jak ptaki drapieżne, węże, łasice, borsuki i inne średniej wielkości ssaki.
Gatunek został ujęty w załączniku IV dyrektywy siedliskowej, który zobowiązuje wszystkie państwa Unii Europejskiej do objęcia go ochroną gatunkową, w tym zapewnienia ochrony miejsc rozrodu i odpoczynku. Na terenie Polski gatunek jest objęty częściową ochroną.