Nowy projekt żubrowy
Największym, a zarazem bardzo atrakcyjnym mieszkańcem kompleksów leśnych położonych na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku jest żubr - największy polski ssak. Ponad 700 osobników tego gatunku występuje w stanie wolnym w trzech kompleksach leśnych: Puszczy Białowieskiej, Knyszyńskiej i Boreckiej.
Mimo niewątpliwych osiągnięć w restytucji żubra należy pamiętać, że jest on ciągle gatunkiem zagrożonym ze względu na wysokie pokrewieństwo wszystkich osobników oraz różne choroby. Żubry nie są w stanie egzystować w obecnych warunkach przyrodniczych bez specjalnej ochrony i opieki ze strony człowieka. Jego losy są przykładem, jak można w bardzo krótkim czasie doprowadzić gatunek do krawędzi zagłady i jak wiele trudu trzeba włożyć w jego ratowanie.
Dlatego realizuje się szereg programów ochronnych. Obecnie dobiega końca projekt pt. „Ochrona in situ żubra w Polsce – część północno-wschodnia", którego głównym koordynatorem jest SGGW w Warszawie przy udziale Białowieskiego Parku Narodowego oraz ośmiu Nadleśnictw: Białowieża, Browsk, Hajnówka w Puszczy Białowieskiej, Supraśl, Krynki, Waliły i Żednia w Puszczy Knyszyńskiej oraz Borki w Puszczy Boreckiej. W ramach projektu realizowane były działania służące utrzymaniu istniejących wolnożyjących stad żubra w trzech kompleksach puszczańskich, minimalizacji szkód w gospodarce rolnej i leśnej, monitoringowi oraz podnoszeniu akceptacji społecznej dla tego gatunku.
Jedną z inicjatyw zmierzających do jeszcze skuteczniejszej ochrony żubra jest kolejny projekt pt. „Rozwój metapopulacji żubra w północno - wschodniej Polsce". Będzie on realizowany na naszym terenie do końca kwietnia 2016 roku. Program otrzymał wsparcie finansowe w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 – 2014. Głównym beneficjentem projektu jest SGGW w Warszawie, a partnerami: Białowieski Park Narodowy oraz jedenaście nadleśnictw z terenu RDLP w Białymstoku. Poza kontynuacją dotychczasowych działań z zakresu ochrony i utrzymania wolnożyjących stad żubra planowane jest przygotowanie siedlisk w Puszczy Augustowskiej pod kątem stworzenia nowych metapopulacji tego gatunku oraz ocena możliwości wsiedlenia żubra do Puszczy Romnickiej. W Puszczy Knyszyńskiej na terenie Nadleśnictwa Żednia planuje się utworzenie subpopulacji żubra. W tym celu odbyły się już oględziny na gruncie z udziałem prof. Wandy Olech-Piaseckiej z SGGW w Warszawie. Wybrano miejsce pod przyszłą zagrodę adaptacyjną dla nowowsiedlanych żubrów. Planuje się zlokalizowanie jej na łąkach Sokole na obszarze ok. 1 ha. Zostanie do niej wsiedlona, a po okresie adaptacji wypuszczona na wolność, grupa żubrów składająca się z krów, byka i cieląt (5-8 osobników).
Mamy nadzieję, że nowy program ochrony żubra przyniesie wymierne efekty w naszym środowisku przyrodniczym.