Sekrety pączków drzew i krzewów

Pąk to zawiązek który daje początek pędom z liśćmi lub kwiatom. Jeśli w pączku znajdują się zawiązki liści to mówimy o pąku liściowym, jeśli zawiązki kwiatów to jest to pąk kwiatowy, jeśli przyszłe liście i kwiaty to jest to pąk mieszany.

Istnieje wielka różnorodność pąków, występujących u naszych drzew i krzewów. Podziału ich na poszczególne kategorie dokonuje się na podstawie różnorodnych kryteriów, m.in. według położenia na pędzie, budowy, kształtu (okrągłe, owalne, wydłużone i zaostrzone.)i liczby łusek okrywających, stopnia rozwoju itp.

Z uwagi na położenie na pędzie możemy mówić o pąku wierzchołkowym i umieszczonych w pachwinach liści pąkach bocznych (pachwinowych, kątowych). W dowolnym miejscu roślinie mogą tworzyć się pąki przybyszowe.

Pąki nie rozwijające się przez dłuższy czas są pąkami śpiącymi (spoczynkowymi). Stan spoczynku może trwać tylko przez zimę (pąki zimowe) lub przez wiele lat — np. u wielu drzew z pąków śpiących tworzą się liczne nowe pędy po silnym przycięciu gałęzi.

U większości gatunków drzew i krzewów mamy pąki okryte. Ale są również pąki bezłuskie czyli nagie.

Łuski, które okrywają pąki powstały na skutek przekształcenia liści lub przylistków. Pąki drzew i krzewów iglastych mogą być pokryte dodatkowo żywicą dla jeszcze lepszego zabezpieczenia przez niekorzystnymi warunkami.

Ułożenie łusek na pąkach odpowiada przeważnie ułożeniu liści na pędach danego gatunku i może być skrętoległe, naprzeciwległe lub okółkowe. Liczba łusek okrywających jest różna u różnych gatunków i często może stanowić cechę rozpoznawczą.

Pąki okryte jedną łuską, jak kapturkiem, mają m.in. wierzby, magnolie i platany; pąki 2-łuskowe występują u olszy i kasztana jadalnego; 2-, 3-łuskowe u lip; 4-łuskowe u kłokoczki. Wielołuskowe pąki ma większość drzew i krzewów zarówno liściastych, jak i iglastych.