W „Raporcie nt. wspólnej misji monitorującej Centrum Światowego Dziedzictwa i IUCN w Puszczy Białowieskiej (Białoruś i Polska) 24 września – 2 października 2018”, opublikowanym 3 kwietnia br., znalazły się zapisy, które są zupełnie różne od roboczych, które ujawniła 4 marca br. Wyborcza.pl i „Gazeta Wyborcza”.

1. Raport UNESCO dopuszcza wprowadzenie aneksów do obowiązujących planów urządzenia lasu nadleśnictw Białowieża, Browsk i Hajnówka w Puszczy Białowieskiej w celu zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. W przypadku Nadleśnictwa Białowieża taka procedura jest też jedynym sposobem, aby zastosować się do rekomendacji UNESCO, a przede wszystkim wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE i uchylić wcześniejszy aneks z marca 2016 r.

2. W raporcie znalazła się rekomendacja, by nie podejmować interwencji w zakresie gospodarki leśnej, w tym usuwania martwego drewna, prowadzenia cięć sanitarnych lub jakichkolwiek aktywnych czynności regeneracyjnych (w tym przygotowania gleby pod nasadzenia oraz nasadzeń) jedynie w strefie ochrony ścisłej oraz strefach ochrony częściowej I i II. W strefie ochrony aktywnej można usuwać martwe drewno, prowadzić cięcia sanitarne i sadzić nowe drzewa. Na terenie całego Obiektu Światowego Dziedzictwa Puszcza Białowieska dozwolone jest usuwanie drzew z powodu bezpieczeństwa przy drogach i szlakach, w buforze do 50 metrów.

3. Zgodnie z kolejną rekomendacją w raporcie, w strefie aktywnej ochrony dopuszczone są działania gospodarki leśnej mające na celu przyspieszenie procesu przebudowy drzewostanów na bardziej naturalne dla tego obszaru grądy z dębem i grabem lub ochronę siedlisk nieleśnych, w tym mokrych łąk dolin rzek oraz innych terenów podmokłych, a także ochronę siedlisk zagrożonych roślin, zwierząt i grzybów.

Guy Debonnet z Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO i Carlo Ossola z Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) wizytowali polska i białoruską część Puszczy Białowieskiej między 24 września a 2 października 2018 r. W trakcie pobytu brali udział zarówno w sesjach terenowych, jak i spotkaniach z przedstawicielami zarządców obiektu, samorządowcami, naukowcami i członkami organizacji pozarządowych.

Tutaj znajduje się pełna wersja raportu

Wszystkie rekomendacje zawarte w ostatecznej wersji raportu zostały uwzględnione przy przygotowywaniu projektów aneksów do planów urządzania lasu dla nadleśnictw Białowieża, Browsk i Hajnówka, zaprezentowanych przez ministra środowiska 24 kwietnia 2019 r. Nadleśnictwa proponują przeprowadzenie prac związanych z usuwaniem martwych drzew zagrażających bezpieczeństwu ludzi i zwiększających ryzyko pożaru, usuwaniem wiatrołomów, wykonaniem obowiązującego planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska oraz niezrealizowanych dotąd zadań z planów urządzenia lasu poza drzewostanami w wieku ponad 100 lat, wilgotnymi, bagiennymi i pionierskimi (jedynym wyjątkiem jest kilka wydzieleń na terenie jednostki wojskowej, gdzie względy bezpieczeństwa mają absolutny priorytet) i poza obszarem ochrony ścisłej oraz częściowej I i II, funkcjonujących w ramach obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Nowe działania w Puszczy Białowieskiej. Leśnicy zadbają o bezpieczeństwo

Łącznie wnioski o zmiany w planach urządzenia lasu zakładają pozyskanie przez nadleśnictwa Białowieża, Browsk i Hajnówka 154,7 tys. m3 drewna w ciągu trzech najbliższych lat, do końca roku 2021. To 0,6 proc. całych zasobów drzew żywych i martwych, jakie znajdują się na obszarze trzech puszczańskich nadleśnictw. Z całości tych prac ponad 70 proc. zaplanowano w ogóle poza kompleksem Puszczy Białowieskiej, bowiem nadleśnictwa Browsk i Hajnówka w zarządzie mają nie tylko lasy stanowiące część Puszczy (dotyczy to głównie porolnych lasów na obrzeżach Nadleśnictwa Browsk). Pozostałą część prac zaplanowano wyłącznie w strefie ochrony aktywnej i buforowej UNESCO, gdzie pozyskanie zawsze było i jest dopuszczalne.

Leśnicy podkreślają, że dbałość o zachowanie unikalnej wartości Puszczy Białowieskiej jest dla nich priorytetem. Wszystkie prowadzone obecnie działania i opracowywane przez Regionalną Dyrekcję LP w Białymstoku plany są dostosowane do wymogów wynikających ze zobowiązań wobec UNESCO. Dowodem na to są zainicjowane przez Lasy Państwowe spotkania z przedstawicielami pozostałych zarządców obiektu, tzn. polskiego Białowieskiego Parku Narodowego i białoruskiego Parku Narodowego „Puszcza Białowieska”, podczas których wypracowywane są podstawy do wspólnych działań i opracowania strategii zrównoważonego rozwoju regionu, jak również rozpoczęcie formalnego dialogu z przedstawicielami strony naukowej i społecznej.