Aktualności Aktualności

Ślady z dawnych czasów

Widłaki stanowią pozostałość najstarszej linii rozwojowej roślin naczyniowych zachowanej do czasów współczesnych. Wyodrębniły się ok. 400 milionów lat temu, a ponad 300 milionów lat temu dominowały na Ziemi. Pojawiły się wcześniej niż dinozaury. Współczesne widłaki są przeżytkami tej wymarłej grupy roślin.

Najłatwiej odróżnić je po kłosach zarodnionośnych. Ale nie na wszystkich stanowiskach rośliny je wytwarzają.

Widłaki rosną i rozmnażają się bardzo wolno - cały cykl rozwojowy trwa ponad dwadzieścia lat.

Trzy gatunki widłaka występują na terenie Puszczy Białowieskiej.

Wszystkie podlegają częściowej ochronie gatunkowej!

 

Wroniec widlasty, widłak wroniec (Huperzia selago)  - rzadki. Występuje w cienistych, mszystych lasach. Pędy ma widlasto regularnie rozgałęzione. Zarodnie rozmieszczone są w pachwinach zwykłych liści asymilacyjnych, zwykle w środkowym odcinku pędu (brak kłosów).

Cała roślina ma własności trujące. Zawiera trujące alkaloidy.

Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) - dość częsty. Występuje w lasach iglastych, także zabagnionych, na kwaśnym podłożu. Kłosy zarodnionośne wyrastają pojedynczo na końcu wzniesionych gałązek (bez stopki).

Stosowany jako roślina lecznicza. Surowcem zielarskim są zarodniki. Zbiera się dojrzałe kłosy i suszy. Dawniej zarodników używano do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem. Ponieważ zarodniki są bardzo łatwopalne, dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów.

Widłak goździsty (Lycopodium clavatum) - niezbyt częsty. Rośnie w świetlistych lasach iglastych, na glebach kwaśnych. Kłosy zarodnikowe do 8 cm długości, po 2, 3 nawet 5 razem, na długich stopkach.

Podobnie jak widłak jałowcowaty jest rośliną leczniczą. Do celów leczniczych wykorzystywany jest wysuszony pyłek zarodnikowy. Ma działanie moczopędne i dezynfekujące drogi moczowe. Zalecany przy schorzeniach dróg moczowych i schorzeniach wątroby. Używany zewnętrznie jako zasypka na rany, wypryski oraz przy łuszczycy.

Widłak goździsty bywa na dużą skalę niszczony wskutek zrywania pędów do celów ozdobnych oraz leczniczych.