Aktualności Aktualności

Zaskakujące efekty projektu e-Przyrodnik

Foto pułapki zarejestrowały obraz żubra ok. 10 km od miejscowości Łapy.

To obszar Nadleśnictwa Rudka, tereny na których dotychczas o żubrach się jedynie słyszało.

Takich wyników niespodziewani się nawet pracownicy Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Odkrycie jest efektem działań w ramach projektu „e- Przyrodnik: Bioróżnorodność zespołów dużych ssaków leśnych południowego Podlasia", którego koordynatorem jest Instytut Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Zdaniem Tomasza Samojlika, pracownika naukowego Instytutu, inicjatywa jest ciekawym rozwiązaniem dla tych, którzy nie mają zaplecza w postaci uczelni, pracowni i laboratoriów.

Celem naukowym projektu było szukanie odpowiedzi na pytania:jakie gatunki ssaków występują w podlaskich lasach, jakie środowiska wybierają, jak się zachowują i czy obecność oraz działania człowieka mają wpływ na ich rozmieszczenie i aktywność?

W projekcie uczestniczyła młodzież licealna, niemal 100 uczniów, z 10 szkół z małych miasteczek Podlasia: Supraśla, Łap, Hajnówki, Białowieży Michałowa, Drohiczyna, Bielska Podlaskiego i Siemiatycz.Młodzież została zaangażowana w pełen proces i metodykę pracy naukowej. Od lipca 2013 roku do grudnia 2014 r.,  trwały prace badawcze w terenie oraz  liczne warsztaty poświęcone analizie badań i opracowywaniu wyników. Wyniki na bieżąco prezentowano na stronach internetowych szkół , organizatorów i partnerów.Młodzież chętnie dzieliła się nowymi doświadczeniami inicjując spotkania edukacyjne w innych szkołach, przedszkolach,  a nawet w  urzędach gmin.

W badaniach terenowych wykorzystano metody oparte na sieci foto pułapek – aparatów cyfrowych z czujnikiem  ruchu. Nagrania trafiły do specjalnej bazy danych a następnie były opracowywane wspólnie z informatykami z Wydziału Informatyki Politechniki Białostockiej i IBS PAN. Dane zaskoczyły organizatorów. Młodzież badała lasy często pomijane przez naukowców. Odkryciem było zarejestrowanie różnorodności gatunków zwierząt, zamieszkujących te lasy. Obserwowano zachowania behawioralne: sposoby opieki i karmienia u dzików, aktywność dobową saren i jeleni, żerowanie łosia a nawet „teatralne"wystąpienie żurawi. Oczywiście największą niespodzianką był żubr zamieszkujący lasy Nadleśnictwa Rudka.

Do udziału w projekcie zaangażowano leśników z Nadleśnictw: Białowieża, Bielsk Podlaski, Hajnówka, Nurzec, Rudka, Supraśl i Żednia. Leśnicy uczestniczyli w każdym etapie projektu. Udostępniono tereny leśne do badań i objęto opieką merytoryczną „Młodych Naukowców"„- Pani Hanna Siekierska (Nadleśnictwo Supraśl) była lepsza niż nasz GPS – prowadziła nas przez las dokładnie na miejsce rozmieszczenia foto-pułapek, miejsca przez Nią wskazane zawsze okazywały się najlepszym punktem badawczym, no i nie baliśmy się chodzić po lesie.." – to tylko jedna z podsłuchanych wypowiedzi uczniów, w trakcie Konferencji podsumowującej, jaka miała miejsce 27.11.2014 r. w siedzibie IBS PAN w Białowieży.Uczniowie zaprezentowali na niej opracowane wyniki badań terenowych. Była to również okazja do wymiany wrażeń. Największym utrudnieniem - w opinii młodzieży – było pokonanie niechęci do wyjścia z domu, w trakcie deszczu, chłodu czy śnieżycy. I tu, mobilizującym przykładem stali się … leśnicy, którzy nie zważając na żadne tłumaczenia, w wyznaczonym terminie „ciągnęli" za sobą młodzież do lasu.

- Projekt kojarzyć się będzie z niezapomnianą przygodą, która nie tylko ukazała nam, czym jest prawda naukowa, ale że istnieje taka różnorodność życia wokół nas. Wiemy jak odróżnić sarnę od jelenia, dla mnie to już sukces" - tak podsumowała swoje wrażenia z udziału w projekcie, uczennica z Liceum Plastycznego w Supraślu.

Projekt zakończy wydanie książki ( planowane do końca roku 2014) prezentującej jego przebieg. Publikacja będzie ważnym głosem w dyskusji wskazującym o istnieniu bogactwa ssaków leśnych Podlasia, również poza Puszczą Białowieską.