Wykonane w 2018 i 2019 roku pomiary zagrożenia pożarowego z wykorzystaniem metody Instytutu Badawczy Leśnictwa (IBL) wskazują na istotny wzrost zagrożenia pożarowego w Puszczy Białowieskiej. Systematyczny monitoring zagrożenia pożarowego prowadzony jest przez IBL w okresie od 15 marca do 15 października. Metoda prognozowania zagrożenia pożarowego w lasach stosowana jest po to, by określić możliwość zaistnienia pożaru w danym dniu w zależności od dynamicznych zmian pogodowych. Ocena stanu zagrożenia wyrażana jest w stopniach od 0 do 3 (0 oznacza brak zagrożenia, 1 zagrożenie małe, 2 zagrożenie średnie, 3 zagrożenie duże).

Opieranie oceny zagrożenia pożarowego jedynie na kategorii wyznaczonej prawie 10 lat temu nie oddaje rzeczywistego zagrożenia z jakim mamy obecnie do czynienia. W Puszczy Białowieskiej rośnie zagrożenie pożarowe. Analiza zebranych danych IBL za okres marzec-lipiec wskazuje 35% wzrost zagrożenia wskazywanego jako duże, 16% wzrost zagrożenia wskazywanego jako średnie oraz 11% małego – wyjaśnia Adam Pawłowski, specjalista ds. ochrony pożarowej w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku.

Rysunek prezentuje liczbę wskazań stopnia zagrożenia w okresie marzec-lipiec, 2018 vs. 2019, na dzień 15 lipca 2019 roku.

Nie tylko dane analityczne wskazują na wzrost zagrożenia pożarowego

W 2018 roku w rejonie Puszczy Białowieskiej odnotowano 10 pożarów. Do dnia 30 czerwca 2019 roku w rejonie Puszczy Białowieskiej strażacy ugasili już 9 pożarów. Wszystko wskazuje na to, że ten rok będzie kolejnym rekordowym rokiem w Puszczy pod względem ilości odnotowanych pożarów.  Dodatkowym czynnikiem, który w Puszczy Białowieskiej istotnie wpływa na ryzyko wystąpienia pożaru jest duża ilość martwego drewna.  Powierzchnia Puszczy Białowieskiej to 62 000 hektarów, na których znajduje się obecnie ponad 6 751 800 ton martwego drewna (stan na koniec 2017 roku). To blisko 7 razy więcej niż w 2011 roku, kiedy było go tylko 979 600 ton. Badania wykonywane przez IBL wykazują, że wraz ze wzrostem powierzchni drzewostanów w fazie rozpadu, z dużą ilością martwego drewna rośnie powierzchnia drzewostanów w najwyższej klasie palności (klasa A), stanowiących największe zagrożenie.

Odnotowane dotychczas pożary pokazują, że oceny zagrożenia należy dokonywać
w sposób rzeczywisty bazując na aktualnych danych, nie na oznaczeniach i klasyfikacjach sprzed wielu lat – argumentuje Adam Pawłowski.

Przedstawiony powyżej wykres prezentuje wykonane pomiary i wskazania na poziom zagrożenia pożarowego. W porównywanych okresach (marzec-lipiec) odnotowano 35% wzrost zagrożenia pożarowego wskazane jako duże (najwyższe w skali). Pomiary zostały wykonane metodą IBL, a zaprezentowane poniżej dane przygotowane na podstawie danych z bazy IBL (http://bazapozarow.ibles.pl/zagrozenie/).

Rośnie liczba pożarów w Polsce, Europie i na świecie

Według szacunków Komisji Europejskiej na temat pożarów lasów w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej liczba pożarów będzie stale wzrastać. Według danych Komisji pożary w 2017 roku zniszczyły ponad 1,2 mln ha lasów i innych obszarów w Europie – to więcej niż wynosi całkowita powierzchnia Cypru. Pożary spowodowały śmierć 127 osób – osób cywilnych i strażaków – oraz straty gospodarcze w szacowanej wysokości niemal 10 mld euro. Ekstremalne warunki pogodowe wzbudzają pożary i utrudniają ich gaszenie. Ponad 90% pożarów jest wywołanych przez człowieka. Zdaniem komisarzy rosnące zagrożenie w Polsce, Europie i na świecie wymaga zdeterminowanych działań w celu ochrony, w tym większych inwestycji w gospodarkę leśną w celu zapewnienia stosowania najlepszych praktyk w całej UE. Zdaniem komisarzy pożary są coraz częstsze i mają coraz większy zasięg. W najnowszym sprawozdaniu wykazano, że istnieje wyraźna tendencja o wydłużania się okresów pożarów w porównaniu z poprzednimi latami, a obecnie pożary wybuchają również w innych porach niż suche i gorące miesiące letnie (lipiec-wrzesień). Nie inaczej jest w Polsce.

Na podstawie materiałów

Wydziału Ochrony lasu

Regionalnej Dyrekcji

Lasów Państwowych

w Białymstoku