Coraz niższe temperatury i trudności ze zdobyciem wystarczającej ilości pożywienia – to główne powody sezonowych migracji zwierząt, w tym ptaków, które na zimę wybierają ciepłe kraje. Wśród nich znajdziemy: żurawie, czaple, jaskółki, kukułki, dudki, skowronki i bociany, które tworząc sejmiki zwiastują nam nadchodzącą jesień.

          W Polsce pierwsze ptasie migracje zaczynają się już pod koniec sierpnia, a ich kulminacja następuje najczęściej na przełomie września i listopada. Jednak zanim ptaki odlecą, muszą przygotować się do długiej podróży. Pod koniec lipca bociany białe (Ciconia ciconia) gromadzą się na polach uprawnych i łąkach, gdzie poznają się i uzupełniają zapasy tłuszczu w organizmie. Jako pierwsze zjawiają się młodsze osobniki, do których później dołączają starsze. Powstałe stada sprzyjają wydajniejszemu żerowaniu, zwiększają bezpieczeństwo, a przede wszystkim umożliwiają naukę tegorocznym bocianom. Młode ptaki muszą zdobyć doświadczenie w unikaniu drapieżników i kolizji, dlatego wykonują próbne loty.

         Pod koniec sierpnia bociany białe zaczynają formować się w tzw. sejmiki, by następnie wyruszyć w daleką podróż m.in. do Afryki (gł. do Czadu i Sudanu). Młode bociany, pozostaną tam ok. 3 lat, do uzyskania dojrzałości płciowej. Poza Czarnym Lądem obierają też bliższe kierunki jak Grecję czy Turcję. Migrujące stada bociana białego mogą liczyć ok. 500 osobników. Podczas lotu nie wydają żadnych dźwięków, co sprawia, że często przelatują nad naszymi głowami niezauważone.

          Droga, którą muszą pokonać niesie ze sobą wiele trudów i niebezpieczeństw. Bociany przemierzają podczas niej nawet ok. 10 tys. km! W czasie przelotów wiele z nich pada z wycieńczenia lub zostaje zastrzelona. Aby zaoszczędzić energię zużywaną podczas trzepotania skrzydeł, ptaki wykorzystują do szybowania kominy termiczne - wznoszące prądy powietrza, występujące wokół gorących punktów. Po przylocie do ciepłych krajów, bociany spędzają czas pojedynczo bądź w małych grupach, głównie na szukaniu pożywienia i odpoczynku. Takie zimowiska trwają zaledwie dwa miesiące, po czym z powrotem wracają do Europy na lęgowiska.

Kołujące stado bocianów - autor Kamil Gurowski

A co z bocianami czarnymi (Ciconia nigra)?

Hajstry przed odlotem nie gromadzą się na sejmikach. Migrują w niewielkich grupach, liczących przeważnie kilkanaście osobników, by spędzić zimę w środkowej Afryce, na południu od Sahary, oraz w dolinie rzeki Jordan w Izraelu.

Bibliografia

1. Blas J., Salas R., Flack A., Torres-Medina F., Sergio F., Wikelski M., Fiedler W. 2020. Overland and oversea migration of white storks through the water barriers of the straits of Gibraltar. Scientific Reports.

2. Siekiera J., Jankowiak Ł., Siekiera A., Chmura N., Profus P., Sparks T.H. & Tryjanowski P. 2021. Post-breeding flocks of White Storks (Ciconia ciconia) in southern Poland: size, age composition and the geographical origin of birds. Bird Study, 68

3. Stöcker-Segre S., Weihs D., 2016. Preparations of young White Storks for migration flight.  Conference: Birds Numbers 2016: birds in a changing world. 

4. Zawadzki G., Anderwald D. 2018. BocianiMy w Lasach. CEPL w Rogowie: 1-20.

5. https://www.national-geographic.pl/artykul/migracje-zwierzat-jak-wygladaja-i-dlaczego-zwierzeta-migruja