Aktualności
Zagrożonym roślinom z pomocą
W Puszczy Białowieskiej występuje wiele gatunków roślin, które mają status gatunków zagrożonych. W związku z tym w 2018 r. leśnicy z puszczańskich nadleśnictw wspólnie z Arboretum Leśnym im. Prof. S. Białoboka w Nadleśnictwie Syców przystąpili do projektu „Pięcioletni program zachowania leśnych zasobów genetycznych roślin chronionych i zagrożonych występujących na terenie Puszczy Białowieskiej na lata 2018-2022”.
Podejmowana przez leśników ochrona gatunkowa roślin ma na celu uchronienie przed wyginięciem rzadkich gatunków dziko występujących roślin, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. Najskuteczniejszym sposobem ochrony ginących i zagrożonych gatunków roślin jest ochrona ekosystemów i biocenoz w warunkach in situ. Często jednak nie jest to możliwe i dlatego coraz częściej stosowane są metody ochrony ex situ. Polegają one na prowadzeniu upraw zachowawczych, a następnie reintrodukowaniu zagrożonych populacji na stanowiska naturalne. Uprawy zachowawcze poza sztucznym zwiększeniem liczebności populacji zagrożonego gatunku pozwalają poznać jego cykl życiowy i strategię reprodukcyjną.
Omawiany projekt zakłada na podstawie zebranych części roślin wykonanie badań oraz wyhodowanie okazów roślin, a następnie zabezpieczenie puli genowej gatunków na powierzchniach ex situ w Arboretum Leśnym.
W ramach programu pozyskano nasiona m.in. goryczki wąskolistnej Gentiana pneumonanthe, groszku wschodniokarpackiego Lathyrus laevigatus, kosaćca syberyjskiego Iris sibirica i mieczyka dachówkowatego Gladiolus imbricatus.
Arboretum Leśne w Nadleśnictwie Syców posiada duże doświadczenie w dziedzinie ochrony zasobów genowych ex situ. Do najważniejszych przedsięwzięć w sprawie restytucji gatunków chronionych, jakich podjęło się można wymienić: restytucję cisa pospolitego Taxus baccata, jarzęba brekinii Sorbus torminalis, kłokoczki południowej Staphylea pinnnata, wawrzynka główkowego Daphne cneorum. Wyhodowane w Arboretum sadzonki zostały wprowadzone do właściwego środowiska przyrodniczego.
Ochrona ex situ - ochrona gatunku chronionego realizowana przez przeniesienie go do ekosystemu zastępczego, gdzie może on dalej żyć samodzielnie w warunkach naturalnych, lub do środowiska sztucznie stworzonego, w którym musi być otoczony stałą opieką człowieka. Przenoszone mogą być całe osobniki roślin albo ich nasiona, bulwy i kłącza. Ochronę ex situ mogą podejmować jedynie instytucje naukowe i urzędy konserwatorskie. W ten typ ochrony zaangażowane są głównie ogrody zoologiczne i botaniczne, gdzie prowadzone są badania zagrożonych gatunków, ich rozmnażanie i wymiana.