Przetacznik ożankowy (gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych) jest bardzo pospolitym chwastem. Pojawia się na terenie całej Polski, częściej na niżu ale można go również spotkać w górach, między kosodrzewinami, na znacznych wysokościach.

Nazwa rodzajowa Veronica chamaedrys pochodzi od św. Weroniki, której twarz podobno można dojrzeć w kwiatach przetaczników.

Najczęściej rośnie na suchym podłożu, lubi świeże, dobrze zagospodarowane stanowiska. Preferuje gleby lekkie, o dużej zawartości azotu. Można go znaleźć w zaroślach, na miedzach i w widnych, nie za gęsto posadzonych lasach. Rozwija się w zasadzie na każdym rodzaju gleby, może wyrosnąć zarówno na stanowiskach zacienionych, jak i bardzo słonecznych. Zazwyczaj występuje gromadnie, w sporej wielkości kępach.

Jest to roślina miododajna, nektar wytwarzany jest u podstawy słupka. Zapylana jest przez błonkówki.

fot. Anna Jakimiuk

Ze względu na delikatny, uroczy wygląd oraz niebieskie ubarwienie Przetacznik ożankowy bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Niebieskie kwiaty przyjmują wiele odcieni ale zawsze, nawet z daleka, przyciągają do siebie wzrok. Do ogrodu wnoszą spokój, działają inspirująco i odświeżająco.

Nadaje się na rabaty, oraz jako roślina okrywowa. W Polsce jest całkowicie mrozoodporny. Łatwy w uprawie, tak jak już wcześniej wspomniano nie ma specjalnych wymagań co do podłoża. Może rosnąć zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i półcienistych. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią lub wiosną, przez sadzonki wytwarzane latem lub przez podział rozrośniętych kęp jesienią lub wczesną wiosną.

Ale uwaga! Przetacznik ożankowy bardzo szybko się rozprzestrzenia, więc przed jego wysianiem należy zastanowić się, czy wybrane przez nas stanowisko nie znajduje się za blisko upraw polowych, sadów i ogrodów warzywnych, gdzie może spowodować poważne szkody. Nie bez powodu wiele osób określa go jako bardzo uciążliwy chwast.

Czynnikiem wyróżniającym odmianę ożankową spośród pozostałych przetaczników jest łodyga, pokryta włoskami w charakterystyczny sposób – na jej brzegu pojawiają się delikatne, miękkie włoski, ułożone w dwa, naprzeciwległe paski, pozostała powierzchnia jest naga.

fot. Anna Jakimiuk

W przeciwieństwie do pozostałych przetaczników, kwiaty przetacznika ożankowego są większe – pojawiają się pojedynczo, w kącie przysadek, w których tworzą grona o luźnej strukturze. Płatki korony są jasnoniebieskie lub błękitne, często maja ciemniejsze prążki i fioletowy nabieg u nasady, zdarzają się także egzemplarze z widocznie białymi brzegami.

Wszystkie kwiatki są bardzo delikatne, odpadają przy nawet najmniejszym ruchu lub silniejszych podmuchach wiatru. Ze względu na nietrwałość nie nadaje się do bukietów.