Aktualności
Iść w stronę słońca
Przez złośliwych nazywany toczygnojkiem lub gnojarzem, w rzeczywistości jest owadem sympatycznym i nikomu nie wadzącym. A jego imiennikiem jest produkowany od lat 60-tych ub. wieku samochód dostawczy.
Żuk leśny (Anoplotrupes stercorosus) jest jednym z dwóch przedstawicieli swojej rodziny bytującym na terenach leśnych. Należy do rodziny Geotrupidae. W wolnym tłumaczeniu z greckiego Geotrupes oznacza „drążący ziemię”. Nazwa ta jest jednocześnie opisem wykopywanych przez samice ziemnych gniazd dla larw. Podziemny korytarz może osiągnąć do 40 cm długości, a larwy składane są w jego odnogach – komorach lęgowych. Korytarze, żuki wypełniają martwą substancją organiczną: fragmentami ściółki czy odchodami roślinożerców. Dlatego żuk jest uważany za wielkiego przyjaciela lasów. Różne źródła podają, że średnio na jeden hektar powierzchni leśnej bytujące na niej żuki zakopują od 250 do 700 kg suchej masy. Poprawia to znacznie jakość gleb leśnych, zwłaszcza na suchszych siedliskach gdzie nie występują dżdżownice.
Oczy spełniają u żuków rolę drugorzędną, w poszukiwaniu jedzenia posługują się głównie węchem. Narządem węchu u tych owadów są buławkowate czułki. Często gdy żuk dotrze na jakieś wzniesienie (wystający ze ściółki patyk lub szyszkę) unosi przednią część ciała i nastawia czułki. Wtedy właśnie intensywnie węszy.
Mimo swojego masywnego i ociężałego wyglądu jest dobrym lotnikiem i nie stroni od tego typu podróży. W locie wydaje charakterystyczny dźwięk buczenia. Inną muzyczną zdolnością żuka leśnego i innych chrząszczy z rodziny Geotrupidae jest strydulacja. Jest to zdolność wydawania dźwięków przez pocieranie tylnych odnóży o dolne płytki odwłoka czyli sternity. Najczęściej strydulują kiedy poczują się zagrożone.
Ale najciekawszą umiejętnością żuka jest to w jaki sposób odnajduje swoją życiową drogę po leśnych ostępach. W swoich wędrówkach żuk potrafi się nawigować względem położenia Słońca. Profesor Marcus Byrne z Wits University w Johannesburgu po przeprowadzonych w 2013 r badaniach ogłosił, że żuki kierują się także światłem Księżyca i Drogi Mlecznej.
Jak odróżnić żuka leśnego od wiosennego? Oba mają identyczny owalny kształt, buławkowate czułki i wyrostek na środku głowy. Pokrywy pierwszego z nich są pokryte licznymi podłużnymi bruzdami i żłobieniami. Drugi natomiast ma pokrywy gładkie, bez wyraźnych bruzd.
Poza terenami leśnymi możemy spotkać ich kuzyna żuka gnojarza, który rzeczywiście para się toczeniem kul z odchodów.