Widziane,nieznane... Widziane,nieznane...

Drapieżca z leśnej drogi

Wczesną wiosną możemy go spotkać podczas leśnych spacerów na nagrzanej słońcem piaszczystej ścieżce. Lubi także zalane słońcem polany i zręby. Uwielbia przebywać w borach sosnowych, nie znosi miasta.

Ma trzy pary odnóży, potężne żuwaczki, spore wyłupiaste oczy, skrzydła skryte pod chitynowymi pokrywami i czułki. Oto nasz drapieżca. Może właśnie poluje? Ale bez obawy. Jego kulinarne upodobania nie obejmują homo sapiens. Żywi się pająkami, dżdżownicami, larwami, a także innymi owadami. Tak, owadami, bo o owadzie będziemy tu pisać. Bohaterem naszej opowieści będzie Trzyszcz leśny (Cicindela silvatica).

Trzyszcz leśny jest największym polskim trzyszczem i może osiągnąć długość do 2 cm. Można powiedzieć, że jest w kolorze metalic. Jego pokrywy połyskują fioletowo-niebiesko-zielonym odcieniem, choć w fachowych opracowaniach przeczytamy, że jest brunatny. Zdobią go trzy poprzeczne jasne, pasy. Od spodu pokryty jest białawym gęstym futerkiem. Ma duże oczy i bardzo dobrze widzi. O jego sposobie na zdobywanie pokarmu świadczą ogromne białe żuwaczki. Nad nimi znajduje się tzw. czarna warga górna. U Trzyszcza piaskowego, bliźniaczo podobnego do leśnego warga górna jest biała. To najlepszy sposób na rozróżnienie tych bliskich krewniaków. W owadziej systematyce przyporządkowano go do rodziny biegaczowatych. Nazwa zobowiązuje. Nasz leśny drapieżca przebiega 1m w 10 sekund! W naszym ludzkim świecie to nic wielkiego. W świecie owadów trzyszcz to Usain Bolt. Bardzo dobrze radzi sobie też z lataniem. Trzyszcz lubi ciepło. W nocy i w zimniejsze dni chowa się w 5 cm norkach, które sam wykopuje. Jako że jest jednym z najszybszych owadów polowanie nie sprawia mu trudności. Dogania swoją ofiarę np. mrówkę, chwyta ją potężnymi żuwaczkami i natychmiast pożera oblewając zdobycz sokami trawiennymi, dzięki czemu każdy posiłek wręcz „rozpływa mu się w ustach". Żuwaczki wykorzystywane są również podczas godów u owadów nazywanej rujką. Samica wabi samca specjalną wydzieliną chemiczną czyli feromonem. Kiedy już się spotkają samczyk wskakuje na pancerzyk samiczki a żuwaczkami przytrzymuje się jej przedplecza. Rujka odbywa się na początku lata. Później samica składa jaja z których wylęgają się larwy. Również drapieżne, ale polujące z zasadzki.

Rodzina Trzyszcza leśnego w Polsce to 520 gatunków, a cała gromada dalszego kuzynostwa to 6200 gatunków. W lesie, polu i ogrodzie często niezauważani. Wolimy obserwować ptak i ssaki. A w niedocenianym mikroświecie dzieje się tak wiele.