Plan przeciwpożarowego zabezpieczenia i gaszenia pożarów lasu stanowi ważny element zintegrowanego planu zarządzania obiektem Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Plan został przygotowany na zlecenie Ministerstwa Środowiska przez zespół profesora Ryszarda Szczygła, kierownika Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej Lasu Instytutu Badawczego Leśnictwa przy udziale Państwowej Straży Pożarnej, Białowieskiego Parku Narodowego, Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych i zatrudnionych przez nie zagranicznych ekspertów: Anji Hoffmann (Niemcy) i profesora Dominika Kułakowskiego (USA), którzy wzięli czynny udział w pracach nad planem.

Plan przeciwpożarowego zabezpieczenia i gaszenia pożarów lasu jest dla nas priorytetowy
z uwagi na stan Puszczy Białowieskiej. Ten plan to jeden z dokumentów dopełniających zintegrowany plan zarządzania obiektem – wyjaśnia Adam Pawłowski, ekspert ds. pożarnictwa
w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. Dokument dotyczy bezpieczeństwa ludzi i jest szczególnie ważny dla zachowania obiektu, dlatego został opracowany w pierwszej kolejności – dodaje Pawłowski.

Dokument przygotowywany we współpracy z interesariuszami

W prace nad dokumentem włączeni zostali różnorodni interesariusze, w tym zagraniczni eksperci zatrudnieni przez organizacje pozarządowe. Eksperci wzięli udział w wizji terenowej, podczas której  przedstawiono im problematykę zagrożenia pożarowego i gaszenia pożarów w Puszczy Białowieskiej. Spostrzeżenia ekspertów zgłoszone podczas wizji zostały uwzględnione w dokumencie.

Dyskusja o planie

Profesjonalizm polskich służb związanych z ochroną przeciwpożarową lasu oraz dotychczasowe działania leśników dążące do zmniejszenia zagrożenia pożarowego w Puszczy Białowieskiej, zostały docenione przez zagranicznych ekspertów, którzy po przeprowadzonej na kilkanaście dni przed spotkaniem wizji terenowej zobowiązali się również do pisemnego przedstawienia rekomendacji. Wnioski te trafiły do leśników i zespołu profesora kilka godzin przed spotkaniem.

Podczas spotkania rekomendacje dotyczące planu przedstawili także przedstawiciele organizacji pozarządowych: Adam Bohdan z Fundacji Dzika Polska i Tomasz Pezold Knezevic z Fundacji WWF Polska. Przedstawiciele NGO podkreślili, że nie mają zastrzeżeń do zaprezentowanego dokumentu z merytorycznego punktu widzenia i w dużej mierze jest on zgodny z rekomendacjami powołanych przez nich ekspertów.

Burzliwą dyskusję wywołał wniosek NGO dotyczący kontrolowanego wypalania obszarów z bujną pokrywą trawiastą. Przedstawiciele Państwowej Straży Pożarnej podnieśli problem z zabezpieczeniem terenu takich działań. Wskazywali na doświadczenia w innych krajach, m.in. w Szwecji, gdzie takie prace prowadzi się na obszarach wysp czy półwyspów ograniczonych w sposób naturalny barierami uniemożliwiającymi rozprzestrzenianie się ognia. Do zagadnienia odniósł się również profesor Ryszard Szczygieł, który krótko przedstawił problemy z zabezpieczeniem terenu podczas realizacji projektu kontrolowanego wypalania wrzosowisk w ramach ochrony czynnej prowadzonego przez Instytut Badawczy Leśnictwa.

16 grudnia 2019 roku opracowany dokument trafił do Ministerstwa Klimatu.