Wydawca treści Wydawca treści

Puszcza Augustowska

28.05.2021 | RDLP w Białymstoku

Puszcza Augustowska to największy obszar leśny w naszym kraju. Jest wyjątkowo atrakcyjny krajobrazowo i przyrodniczo. Skład drzewostanu puszczy to w znacznej większości bory, w mniejszej części też olsy i grądy. W borach prym wiedzie sosna i w znacznie mniejszym stopniu świerk.

Często można natknąć się na drzewa, które osiągnęły wiek 120, a rzadziej nawet 200 lat i wysokość do 40 m. W wielu miejscach zachowały się liczne okazy drzew o wymiarach pomnikowych.

Jednym z takich drzew jest Gruba Sosna w leśnictwie Białobrzegi (Nadleśnictwo Augustów). Jest to najgrubsza sosna w Puszczy Augustowskiej o pierśnicy 108,5 cm ( 341 cm obwodu ), ma piękny pokrój z pełną niemal niezbieżystą kłodą, kubaturę ponad 20 m³ i niemal zupełnie zdrową koronę. Wiek szacowany jest na około 250 lat. W okresie I Wojny Światowej gdy bezwzględnie eksploatowano Puszczę Augustowską sosna liczyła sobie ok. 150 lat. Być może już wówczas dostrzeżono jej walor krajobrazowy, co zadecydowało o jej oszczędzeniu.  Późniejsi leśnicy nie mieli już wątpliwości, że drzewo powinno trwać.

Jak trafić do w/w drzewa: Z Białobrzegów koło Augustowa kierujemy się na Dębowo. Po minięciu ostatnich zabudowań Białobrzegów i przejechaniu dystansu ok 750m dojeżdżamy do  skrzyżowania z lokalną drogą, przy której stoi okazały krzyż. W tym miejscu skręcamy w lewo. Po przejechaniu ok.70 m pozostawiamy pojazd i dalej pieszo skręcamy w prawo. Po przebyciu ok. 100 m możemy podziwiać Grubą Sosnę w oddziale 39 b Leśnictwa Białobrzegi.

Kolejnymi wyjątkowymi okazami drzew w Puszczy Augustowskiej są około 300-letnie Dęby na Kozim Rynku. Niewątpliwie rosły tu już podczas bitwy powstańców zgrupowania Wawra z Rosjanami 29 czerwca 1863 roku. Być może w ich drewnie tkwią kule wystrzelone z moskiewskich karabinów, a w ziemię pod ich okapem wsiąkła krew pochowanych nieopodal strzelców i kosynierów.

Grubszy i być może nieco starszy przypominający postać naczelnika – pułkownika Andruszkiewicza to ALEKSANDER – pirśnica  138 cm (obwód 432 cm)

Smuklejszy ale za to z prostą gonną strzała to KONSTANTY – pierśnica 132 cm (obwód 414 cm) przypomina dowodzącego w bitwie podpułkownika Ramotowskiego – Wawra .

Jak trafić do w/w drzew: Z Augustowa kierujemy się na Lipsk. Po przejechaniu ok. 14km dojeżdżamy do skrzyżowania z drogą lokalną. Skręcamy w lewo i szlakiem Orła Białego docieramy do rezerwatu „Kozi Rynek”. Przy leśnej ścieżce edukacyjnej, w odległości ok. 100 m od mogiły powstańców styczniowych znajdują się opisywane dęby (oddz. 140 f Leśnictwa Brzozowe Grądy).

Imponującym drzewem ze względu na wygląd jest również Rosocha na Starej Rudzie. Sosna o pierśnicy 74 cm (obwód 232 cm) i wieku ledwie 50 lat nie imponowałaby nikomu gdyby nie jej fantastyczny kandelabrowy pokrój. Wśród miejscowych ludzi panuje przekonanie, że ten niespotykany kształt wiąże się z obecnością w podłożu żużlu hutniczego po funkcjonującej tu przez kilkadziesiąt lat rudni .

Jak trafić do w/w drzewa: Z miejscowości Sajenek koło  Augustowa kierujemy się na Studzieniczną. Po minięciu ostatnich zabudowań Sajenka i przejechaniu dystansu ok 400m, na granicy oddziałów 87,88 docieramy do oznakowanego Szlaku Orła Białego.  Dalej kierujemy się na wschód w kierunku rezerwatu „Stara Ruda”. ”. Po przejściu rzeczki Rudawki w odległości ok. 70 m po lewej stronie drogi stoi Rosocha (oddział 106 j Leśnictwa Studzieniczne).

Opis drzew: Karol Chodkiewicz

 

Dla zainteresowanych osób podajemy również lokalizację i kilka najważniejszych informacji o innych, wyjątkowych drzewach z terenu i okolicy Puszczy Augustowskiej.

Nadleśnictwo Głęboki Bród:

Piękna Sosna – pomnik przyrody rosnący w Nadleśnictwie Głęboki Bród w leśnictwie Chylinki (oddział 395 h). Bardzo okazała sosna pospolita w wieku ok. 230 lat, o wysokości 38,5 m i obwodzie 330 cm.

Sosna oddalona jest od drogi krajowej Augustów - Ogrodniki o około 1,7 km. Aby dotrzeć do drzewa, należy kierować się drogą leśną odchodzącą w kierunku południowym od drogi krajowej nr 16 przy 361 kilometrze.
Współrzędne: PUWG1992(X:778810.20 Y:685250.73)    WGS84 (023º15’ 05.28’’ E   53º57’ 23.16’’ N)

Opis drzewa: Joanna Hołubowicz

 

Nadleśnictwo Płaska:

Dąb szypułkowy (1) położony na terenie Nadleśnictwa Płaska w Leśnictwie Gruszki, rośnie na skraju lasu i wsi. Wymiary: obwód 610 cm;  wysokość: 27 m; szacowany wiek: 214 lat.

Dojazd:
1. Jadąc od miasta Lipsk: za sklepem w miejscowości Gruszki skręcamy w prawo na drogę szutrową, poruszamy się cały czas prosto. Po przejechaniu około 1 kilometra dojeżdżamy do zakrętu pod kątem 90°, gdzie po prawej stronie ukazuje się nam potężny dąb.
2. Jadąc od strony Mikaszówki: w miejscowości Gruszki obok przystanku PKS skręcamy w prawo. Po przejechaniu około 200 metrów skręcamy w lewo na drogę szutrową, poruszamy się cały czas prosto.  Po przejechaniu około 1 kilometra dojeżdżamy do zakrętu pod kątem 90°, gdzie po prawej stronie ukazuje się nam potężny dąb.
Pozycja GPS 53°51.2550'N 23°26.6110'E

 

Dąb szypułkowy (2) położony na terenie Nadleśnictwa Płaska w Leśnictwie Gruszki rośnie przy drodze leśnej. Wymiary: obwód: 511cm; wysokość: 30m; szacowany wiek lat: 191lat.

W miejscowości Gruszki odnajdujemy leśniczówkę Leśnictwa Trzy Kopce. Nieopodal Leśniczówki kierujemy się z drogi asfaltowej na leśną (jadąc od strony Mikaszówki skręcamy w lewo; jadąc od strony Lipska skręcamy w prawo). Po około 500 metrach dojeżdżamy do łąk, na których przy odrobinie szczęścia, możemy zaobserwować dzikie zwierzęta. Gdy miniemy łąki,  po kilkudziesięciu metrach, nasz okaz znajduje się po prawej stronie drogi.
Pozycja GPS 53°50.6620'N 23°26.0370'E

Opisy drzew: Kamil Polkowski

 

Nadleśnictwo Pomorze:

Świerki pospolite. Potężne, przepiękne dwa świerki pospolite Picea abies ukryte w młodniku sosnowo- świerkowym w leśnictwie Wiłkokuk w Nadleśnictwie Pomorze w oddz. 661a. Pierwszy świerk osiąga wysokość ok. 45 m, drugi jest zaledwie 2m niższy. Pierśnica pierwszego świerka sięga 110 cm, natomiast drugiego 115 cm. Obwód pierwszego drzewa ma 325 cm, natomiast drugiego aż 330 cm! Historia tych drzew nie jest niestety znana.

Rosną w pobliżu drogi publicznej prowadzącej ze wsi Wiłkokuk do wsi Zelwa. Aby do nich dotrzeć, należy zatrzymać się na wysokości połowy zrębu. Jadąc od wsi Wiłkokuk świerki znajdują się po lewej stronie. Wystarczy przejść przez zrąb i zejść w młodnik ze skarpy w dół. Aby je dotrzeć wśród młodszego pokolenia lasu trzeba dobrze wytężyć wzrok. Nie da się jednak ich nie zauważyć, ze względu na ich ogromne rozmiary.

 

Pomnikowy dąb szypułkowy. Rośnie w oddz. 437 r na terenie leśnictwa Giby w Nadleśnictwie Pomorze. Dąb ten od 11 lutego 1961 r. uznawany jest za pomnik przyrody. Szacuje się, że ma już 260 lat, a jego wysokość sięga 29 m. Pierśnica wynosi ok. 170 cm, a obwód 675 cm. Przyciąga wzrok nie tylko dzięki swoim rozmiarom. Bardziej spostrzegawcze osoby dostrzegą, że na obciętym kilka lat temu uschniętym konarze na wysokości ok 4 m wyrósł świerk pospolity!

Jadąc z miejscowości Giby do wsi Wiłkokuk, tuż za ośrodkiem „ Zacisze leśne” zaczyna się las. A w nim po przejechaniu ok. 200 m przy samej drodze po lewej stronie rośnie fantastyczny dąb szypułkowy.

Opisy drzew: Maja Boruk

Nadleśnictwo Szczebra:

Trzy sosny zwyczajne, stanowiące pomnik przyrody, rosnące w miejscowości Nowinka (leśnictwo Nowikna, oddz. 16k. Obwód od 225 do 335cm. Wysokość ok 30 m. Wiek około 215 lat. Za pomnik przyrody zostały uznane w 1978 roku.

Dojazd możliwy jedynie rowerem. Ewentualnie pieszo.

Opis drzew: Paweł Gliński

 

Będąc w okolicach Puszczy Augustowskiej warto również zobaczyć niezwykłą grupę 93 modrzewi, które rośną od ponad 150 lat w leśnictwie Bondziszki w oddziale 24f przy wjeździe do lasu drogą Rowele – Bondziszki (Nadleśnictwo Suwałki). Zachwycające swoja wielkością 43 metrów modrzewie o obwodzie 2,5 metra podpierają obłoki otoczone pod koronami 100 letnimi świerkami. Będąca zbiorowym pomnikiem przyrody grupa modrzewi jest jednym z wielu świadectw historii. Jak głoszą przekazy w tym miejscu obozował oddział powstańców styczniowych złożony z pracowników służby leśnej pobliskiego dworu Kadaryszki. Oddział ten pod dowództwem Kamińskiego stoczył przegraną potyczkę z wojskami rosyjskimi w okolicy Lasu Poszeszupskiego.

Położenie geograficzne – N 54.327103, E22.91785

Opis drzew: Tadeusz Wilczyński

Zobacz »