Po usunięciu zniszczeń wojennych uruchomiono pracę wyłuszczarni nasion w Rucianem, do dziś pozostającą unikatowym zabytkiem techniki i jedną z głównych atrakcji turystycznych powiatu piskiego. Zakład zbudowano w latach 1890-92 z myślą o przemysłowym pozyskaniu szyszek sosny. O jego lokalizacji zdecydowało centralne położenie Rucianego w wielkim kompleksie leśnym Puszczy Piskiej, rozwinięty przemysł drzewny (tartaki Andersa) i dostępność linii kolejowej Olsztyn – Ruciane - Elk, otwartej w 1885 r. (niemal cały wolumen szyszek dostarczany był koleją). Wzrost zapotrzebowania na nasiona pod koniec XIX w. wynikał z konieczności odnowienia drzewostanu sosny, przerabianej w dużej ilości w miejscowych tartakach, ale też zniszczonego przez klęski elementarne (huragany, plagi owadów szkodników). Rozwój zakładu, rozbudowywanego w latach 1914 i 1927, dokonał się pod kierownictwem Gustava Klötzinga (1866-1950), zarządzającego nim w latach 1900-27. Jego godnym następcą został syn Albert Klötzing (1901-74) pełniący tę funkcję do 20 stycznia 1945 r.

Z maksymalną zdolnością przerobu 2,7 ton szyszek na dobę i uzysku ok. 35 kg nasion wyłuszczarnia w Rucianem była największym zakładem tego typu w Prusach Wschodnich. Dzięki odtworzeniu tych parametrów po wojnie w latach 1948-2006 udało się wyłuszczyć ok. 15 tys. ton szyszek i zyskać z nich ponad 200 ton nasion, głównie sosny zwyczajnej, ale też świerka pospolitego i modrzewia europejskiego. Tradycja długoletniego kierowania tym procesem została zachowana także w Polsce - przez 30 lat (1962-92) stanowisko kierownika zakładu sprawował Zdzisław Boroński, którego upamiętniono w 2002 r., nadając wyłuszczarni jego imię. W latach 1959-73 stanowiła ona samodzielną jednostkę na prawach nadleśnictwa. Obecnie wchodzi w skład Nadleśnictwa Maskulińskie i łączy funkcję produkcyjną z edukacyjną. Zespół wyłuszczarni, ukształtowany w obecnej formie w 1934 r., którego główną część stanowią murowany budynek właściwej wyłuszczarni i charakterystyczny, obity deskami, czteropiętrowy magazyn szyszek i nasion, jest regularnie udostępniany przez leśników do zwiedzania. Obecnym kierownikiem Wyłuszczarni Nasion im. Zdzisława Borońskiego w Rucianem-Nidzie jest Sławomir Fura.

Źródło: Kalendarz Warmii i Mazur 2023, wydawnictwo: QMK